Select by degree of roast

การเลือกซื้อเลือกใช้เมล็ดกาแฟอาจเป็นไปตามวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการ คือ 1.ซื้อเพื่อนำมาชงดื่มเอง 2.ซื้อเพื่อนำมาชงจำหน่าย มือใหม่หลายคนที่อยากได้แนวคิดในการเลือกซื้อเมล็ดกาแฟแบบง่ายๆ สั้นๆ คงต้องทำความเข้าใจกับระดับการคั่วกาแฟไว้บ้างในเบื้องต้น

P&F แบ่งกลุ่มระดับการคั่วที่มีอยู่ในตลาดกาแฟเป็น 4 กลุ่มคือ อ่อน กลาง เข้ม และไหม้ตามลำดับ ซึ่งมีข้อสังเกตง่ายๆ ไว้เป็นพื้นฐานดังนี้
1.ระดับคั่วอ่อน เมล็ดสีอบเชย ผิวเมล็ดแห้ง หอมกาแฟ รสชาติอ่อน เปรี้ยวชัด คาเฟอีนสูง
2.ระดับคั่วกลาง เมล็ดสีน้ำตาลเข้มขึ้น ผิวเมล็ดยังแห้งหรือออกมันนิดๆ ยังหอมกาแฟแต่กลิ่นเข้มขึ้น กรุ่นมากขึ้น รสชาติเต็มขึ้น เปรี้ยวน้อยลง ความขมเล็กน้อย คาเฟอีนลดลง
3.ระดับคั่วเข้ม เมล็ดน้ำตาลเข้มถึงเกือบดำ ผิวเมล็ดออกมัน หอมกาแฟน้อยลงแต่มีกลิ่นอบอวลหรือกลิ่นควันปนเข้ามา แทบไม่รู้รสเปรี้ยวแล้ว มีความขมชัดเจน คาเฟอีนเหลือน้อยมาก
4.ระดับคั่วไหม้ มี 2 แบบคือ ไหม้ทั้งเมล็ด หรือไหม้บางส่วน หากไหม้ทั้งเมล็ด เมล็ดจะมีสีดำเข้ม ไม่มีกลิ่นหอมกาแฟ แต่กลิ่นควันอบอวล ให้รสชาติขมไหม้ คาเฟอีนไม่เหลือแล้ว และหากเป็นแบบไหม้บางส่วน เมล็ดอาจมีเข้มหรือสีอ่อนก็ได้ แต่เมื่อชงออกมาจะได้รสขมไหม้และกลิ่นควันปนออกมามาก

สำหรับการตัดสินใจว่าจะเลือกระดับใดนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ แล้วแต่รสนิยมและวัตถุประสงค์ในการใช้งาน เช่นระดับคั่วอ่อนนิยมชงแบบตกตะกอนหรือ steeping เพื่อสัมผัสรสชาติของกาแฟที่ติดตัวมาจากแหล่งปลูก เป็นที่ใช้กันกว้างขวางในหมู่ผู้เชี่ยวชาญหรือผู้ค้ากาแฟดิบมืออาชีพ ระดับคั่วกลางนิยมนำมาชงในแบบเอสเปรสโซจะทำให้รสชาติกลมกล่อมและไม่เปรี้ยวเกินไป ส่วนระดับคั่วเข้มนั้นนิยมนำมาชงแบบเอสเปรสโซเพื่อใช้ในเมนูที่ต้องผสมนม และระดับคั่วไหม้ยังอาจเป็นที่นิยมในกลุ่มผู้ดื่มกาแฟเย็นใส่นมข้น

ทั้งนี้การเลือกซื้อเลือกใช้เมล็ดกาแฟคงต้องใช้ระดับการคั่วนี้เป็นแนวคิดกว้างๆ แต่ที่สุดแล้วเราต้องนำเมล็ดกาแฟที่สนใจนั้นมาทดลองใช้งานและชิม เพื่อเปรียบเทียบและตัดสินใจได้ในที่สุด